Eshâb-ı Kirâm Serisi
1-Hazret-i Fâtımat-üz-Zehra
Resûlullahın 4. kızı, hazret-i Alînin zevcesidir. Hicretden 13 sene önce, Mekkede tevellüd, 11. senede 24 yaşında vefât etdi. Hasen, Hüseyn ve Muhsîn adında üç oğlu ile Ümm-i Gülsüm ve Zeyneb adında iki kızı oldu. Resûlullahın soyu, Fâtımadan türedi.
2-Ca'fer-i Tayyar
Ebû Tâlibin oğludur. Hicretin 8. senesinde, üçbin askerle, Şâm civârında (Mü’te)de rumlarla harb ederken, çok hücûm etdi ve 41 yaşında şehîd oldu. Resûlullaha çok benziyen yedi kişiden biri bu idi.
3-Hâlid Bin Velid
Mekkenin fethinden evvel kardeşi Velîdin tavsıyesi ile, Amr ibni Âs ile berâber Medîneye gelip îmân etdiler. Mekkenin fethinde Resûlullahın yanında idi. Mûte gazâsında üçbin kişi ile yüzbin rûma gâlib geldi ve (Seyfullah) ismi ile şereflendi. Hicretin 2. Humsda vefât etdi.
4-Amr Bin As
Eshâb-ı kirâmın meşhûrlarındandır. Hicretin 8. senesinde, Mekkenin fethinden altı ay önce, Hâlid bin Velîd ile birlikde Medîneye gelerek müslimân olmuşlardır. Fethden önce îmâna gelenlerin şereflerine ve yüksek derecelerine kavuşmuşlardır. 90 yaşında iken 663'de Mısrda vefât etdi. Çok zekî idi. Meşhûr dâhîlerden idi.
6-Hazret-i Rumeysa
9-Hayat Bin Kays El-Harrânî
Harrân'da yetişen evliyânın büyüklerindendir. İnsanlar ve bâzı sultanlar, onu ziyâret edip duâsını alırlar, onunla berâber olmakla bereketlenirlerdi.Yüksek hâllerin ve kerâmetlerin sâhibi olup, ehliyeti, ihlâsı, iffeti yanında, dînine çok bağlı bir zât idi. Cömertliğiyle meşhûrdur. 1185'de vefât etti.
10-İbrahim Gülşenî
İbrâhîm bin Muhammed Gülşenî, meşhûr velîlerdendir. 1424'de Azerbaycanda doğdu, 1534'de Mısırda vefât etti.
12-Ebû Türâb
Horasan bölgesinin büyük velîlerinden ve Şâfiî mezhebi fıkıh âlimi. 9. yüzyılda yaşamıştır. 859'da Basra'da vefât etti.
16-Hacı Bektaş-ı Velî
Horâsânın Nîşâpûr şehrinde doğdu. 1338' de vefât etti. Anadoluda Kırşehirdedir. Şeyh Lokmân-ı Horâsânînin halîfesi idi. Bu da, şeyh Ahmed-i Yesevînin, bu da, Yûsüf-i Hemedânînin halîfesi idi. Hâcı Bektâş-ı Velî hazretleri, sultân Orhân ile sohbet etdi. Yeniçeri askeri kurulurken duâ etti.
15-Hacı Bayram-ı Velî
Sôfiyye-i aliyyedendir. Ankarada Zülfadl [Sol-Fasol] köyünde doğdu ve orada 1429'da vefât etti. Kayseride Somuncu baba denilen Hamîdüddîn Hâmid-i Akserâyîden feyz aldı. Edirnede eski câmi’de va’z etti.
13-Emir Sultan 1
Adı Muhammed Şemsüddîndir. Buhârâda doğdu ve oradaki Evliyâdan feyz aldı. Çok kerâmeti görüldü. Bursada molla Fenârîden okudu. Yıldırım Bâyezîde dâmât oldu. 1430'de vefât etti. İsmi ile anılan câmi’ yanındaki türbesindedir.
14-Emir Sultan 2
17-Yunus Emre
Tesavvuf ehli ve halk şâ’iridir. Boluludur. Porsuk çayının Sakaryaya karışdığı mahalde türbesi vardır. Tapdık Emreden feyz aldı. 1439' da vefât etti. İlâhîleri zevkle okunmaktadır.
18-Akşemseddin 1
Muhammed bin Hamza, Şihâbüddîn-i Sühreverdî neslindendir. Şâmda doğmuştur. Hâcı Bayram-ı velînin halîfesi olup, Göynükde yerleşdi. İstanbulun fethinde bulunup, hazret-i Hâlidin kabrini keşf etdi. 1460'da Göynükde, vefât etti.
19-Akşemseddin 2
20-Ebul Vefâ
İstanbul'daki meşhûr velîlerdendir. Şeyh Ebü'l-Vefâ, Konya'da doğdu. 1490'da İstanbul'da vefât etti. İsmi verilen Vefâ semtinde kendi adıyla anılan câminin sol tarafına defnedildi
21-Aziz Mahmud Hüdayî
Azîz Mahmûd Hüdâyî efendi, Celvetiyye meşâyıhindendir. Koçhisârlıdır. Bursada, hâcı Bayram-ı Velînin halîfelerinden, Muhammed Üftâde hazretlerinden feyz aldı. 1007 de Üsküdârda câmi’ ve tekke yaptı. 4. Murâd hân tahta çıkınca Eyyûbde kılıncını Hüdâyî efendi taktı. 1628'de vefât etti. Tekkesi yanındaki türbesindedir.
22-Merkez Efendi
Muslih-ud-dîn Mûsâ efendi, Kütahyadan İstanbula gelip molla Hızır beğ oğlu Ahmed pâşadan okurken, Halvetî Sünbül Sinân yanında yetişti. Önce Koğacı tekkesinde, sonra Eyyûbde Şâh sultân tekkesinde iken, Sultân Süleymânın Topkapı dışında, vâlidesi nâmına yaptırdığı tekkede yerleşti. Sünbül efendi, vefât edince, Koca Mustafâ Pâşadaki yerine geçdi. 1551'de vefât etti.
23-Mehmed Emin Tokadî
Muhammed Emîn efendi, İstanbulda bulunan meşâyıhın büyüklerindendir. Mekke-i mükerremede Ahmed Yekdest-i Cüryânîden icâzet aldı. Üç sene sonra İstanbula geldi. 1745'de vefât etti. Unkapanına inen cadde ile Zeyrek yokuşunun kesişdiği tepe üzerinde Soğuk kuyu Pîrî pâşa medresesi kabristânında, sevenleri ziyâret edip feyz almakta, muradlarına kavuşmaktadırlar.
24-Hasan Sezai
İslâm âlimlerinden ve evliyânın büyüklerinden. Tasavvufta Gülşenî yoluna mensûb idi. 1669'da Gördes'de doğdu. Şehrin bugünkü adı Korent olup, Yunanistan sınırları içinde kalmıştır. 1738'de Edirne'de vefât etti. Kendi ismi ile anılan dergâhının bahçesine defnedildi.
25-İsmail Fakirullah
Anadolu'da yetişen büyük velîlerden. 1656'da Siirt'in Tillo kasabasında dünyâya geldi. Hayâtını insanlara ilim öğretmek, onlara dîn-i İslâmı anlatmakla geçiren İsmâil Fakîrullah hazretleri 1734'de vefat etti.
26-Osman Bedreddin
Seyyid Selmân efendinin oğludur. 1856' da Erzurumda doğup, 1922' de Harputda vefât etti.
|